LỜI CHỈ DẪN TỔNG-QUÁT

(CHO CẢ TRỌN KHÓA THỨ TƯ) 

Khóa này cũng như các khóa trước, gồm cả thảy 10 bài giảng, chi ra như sau: 

-         Năm bài giẳng về “Ngũ-đình-tâm quán”.

-         Ba bài giảng về “Lục-độ” hay “sáu phép Ba-la-mật”.

-         Hai bài giảng về “Tứ vô-lượng-tâm” và “Ngũ-minh”. 

Trong 10 bài ấy, trừ bài Ngũ-minh là bài giảng có tánh cách khái-quát về những sự hiểu-biết cần-thiết mà một Phật-tử chân-chính cần phải trau-giồi và thực-hành để làm lợi cho Ðạo và nhân-quần xã-hội; còn 9 bài giảng trước đều nói về các phép tu. 

Các phép tu này sẽ được giảng giải rõ-ràng ở các bài sau.  Nhưng ngay bây giờ để quí vị có một ý-niệm tổng-quát về trọn khóa thứ tư, chúng tôi xin trình-bày sơ-lược hai phần chính yếu của nó.  Ðó là những bài nói về Ngũ-đình-tâm quán và Lục-độ hay Sáu phép Ba-la-mật: 

1.  Ngũ-đình-tâm quán là năm phương-pháp quán-tưởng để dừng vọng-tâm.  Vọng-tâm là căn bệnh chính làm cho con người phiền-não khổ-đau.  Nó thúc-đẩy người ta chạy theo ngũ-dục, nó che mờ lương-tri, làm cho cái tâm, vốn là sáng-suốt, trở nên tối tăm, không biết đâu là thật, đâu là giả, đâu là chính, đâu là tà, đâu là hay, đâu là dở. 

            Muốn sự nhận-định được sáng-suốt, muốn cho lòng ta đừng đuổi theo ngũ-dục mà phải phiền-não khổ-đau, ta phải tìm phương-pháp chận đứng vọng-tâm.  Một trong những phương-pháp chận đứng vọng-tâm là quán-tưởng.  Quán là dùng trí-huệ quán-sát, phân-tách hay suy-nghiệm để tìm ra sự-thật.  Có năm phép quán để chận đứng vọng-tâm, để đối-trị năm chứng bệnh chính của tâm-hồn chúng ta là: 

a)      Quán Sổ-tức để đối-trị bệnh tán-loạn của tâm-trí.

b)      Quán Bất-tịnh để đối-trị lòng tham sắc-dục.

c)       Quán Từ-bi để đối-trị lòng sân-hận.

d)      Quán Nhân-duyên để đối-trị  lòng si-mê.

e)       Quán Giới-phân-biệt để đối-trị chấp ngã.

Năm pháp quán ấy gọi là “Ngũ-đình-tâm quán”.  Mỗi phép quán sẽ được trình-bày rõ-ràng, cặn-kẽ trong một bài giảng, theo thứ-tự như đã trình-bày ở trên.  Sở-dĩ chúng tôi để bài Quán Sổ-tức đứng đầu trong năm phép quán, vì muốn đi sâu vào các phép quán, trước tiên, phải biết quán cái gì, quán như thế nào, và phải có một tâm trí định-tĩnh, không tán-loạn.  Muốn được thế, trước tiên phải tập quán Sổ-tức.  Khi quán Sổ-tức đã thuần-thục rồi, thì các thứ quán sau mới dễ có kết-quả, nghĩa là mới có thể trừ diệt dần các tâm bệnh: tham, sân, si, mạn. 

            2.  Lục độ hay Sáu phép Ba-la-mật. 

            Sáu phép tu này để đối-trị sáu món “tệ” thông thường, nhưng rất nguy-hiểm, vì chúng đã làm cho chúng-sinh nhiều kiếp sanh-tử, luân-hồi, chịu không biết bao nhiêu điều thống-khổ.  Ðó là: 

a)     Tham-lam, bỏn-sẻn; b)  Sân-hận; c)  Si-mê; d)  Biếng-nhác, trễ-nãi; e)  Hủy phạm giới-luật; f)  Tán-loạn. 

Ðể chúng-sinh thoát khỏi nanh-vuốt ác độc của sáu món tệ này, đức Phật dạy sáu phép đối-trị gọi là “Lục-độ”.  Chữ “Ðộ” có nghĩa là cứu-độ hay vượt qua.  Lục-độ gồm có: 

a)       Bố-thí, để khỏi cái tệ tham-lam bỏn-sẻn.

b)      Nhẫn-nhục, để khỏi cái tệ nóng-nảy, sân-hận.

c)       Trí-huệ, để khỏi cái tệ si-mê.

d)      Tinh-tấn, để khỏi cái tệ biếng-nhác, giải-đãi.

e)       Trì-giới, để khỏi cái tệ hủy-phạm giới-luật.

f)        Thiền-định, để khỏi cái tệ tán-loạn. 

Vì dùng sáu phương-pháp này để trừ sáu món tệ, nên kinh nói: “Dĩ lục-độ, độ lục-tệ”.  Bồ-tát theo sáu phương-pháp này tu-hành để vừa độ cho mình, vừa độ cho người, độ cho đến chỗ hoàn-toàn cứu-cánh, nên cũng gọi là “sáu phép Ba-la-mật”. 

Lục-độ, hay sáu phép Ba-la-mật được trình-bày trong tập sách này: 

-         Bài thứ sáu, Bố-thí và Trì-giới.

-         Bài thứ bảy, Tinh-tấn và Nhẫn-nhục.

-         Bài thứ tám, Thiền-định và Trí-huệ. 

* 

            Xét một cách tổng-quát, thì dù là Ngũ-tâm-đình quán hay Lục-độ, cái phần chính-yếu của tập “Phật-học Phổ-thông”, khóa thứ tư này, vẫn nhắm đối-tượng là diệt-trừ bốn món phiền-não căn-bản của con người là tham, sân, si, mạn.  Trừ được bốn món phiền-não ấy, từ phần thô-thiển cho đến phần sâu kín, từ ngành ngọn cho đến cội gốc, trừ bao giờ cho đến khi không thấy bóng-dáng của chúng trong tâm ta nữa, thì khi ấy, con đường giải-thoát tự-nhiên lộ bày ra trước mắt chúng ta. 

            Với hoài-bảo thiết-tha ấy, chúng tôi biên-soạn tập Phật-học Phổ-thông này, để trình-bày với quí-vị Phật-tử và độc-giả quý mến những phép tu mầu-nhiệm để diệt-trừ phiền-não và tiến lên đường giải-thoát.